Artikel

Slimme algoritmes moeten gedeeld worden

Gepersonaliseerde zorg vinden wij belangrijk, stelt strateeg Jeroen Kemperman van Zilveren Kruis, een van de grote zorgverzekeraars. Hij ontleent veel energie aan het streven om de solidariteit van het Nederlandse stelsel overeind te houden.
“Iedereen met een complexe vorm van kanker kan terecht bij het Anthoni van Leeuwenhoek ziekenhuis. Internationaal gezien is dat helemaal niet vanzelfsprekend. We zijn op het gebied van zorg een uniek land. Wereldwijd heeft maar 3,5% van de bevolking toegang tot alle zorg. Die toegankelijkheid moeten we koesteren.”

Kemperman heeft feiten- en dossierkennis. En duidelijke standpunten. “Kunstmatige intelligentie kan bijdragen aan verbetering van behandelprotocollen. Wij zijn voorstander van een uitwerking van algoritmes waarbij ‘samen bouwen, breed gebruiken, samen verbeteren’ centraal staat.

Data zijn geen currency die je naar de bank moet brengen. Het is belangrijk dat behandelprotocollen publiek bezit blijven – net als nu – en kunnen worden gebruikt door verschillende zorgverleners en bedrijven die samen de zorg verbeteren. Daarbij moet je natuurlijk wel zoeken naar manieren waarop je de bedenkers beloont. Denk aan verdienmodellen zoals Spotify of Buma/Stemra. De makers, krijgen een redelijke vergoeding voor gebruik. Ik twijfel persoonlijk aan de maatschappelijke wenselijkheid van modellen waarin algoritmes met behandelprotocollen worden gemonopoliseerd en een bedrijf het alleenrecht krijgt op het uitvoeren van medische behandelingen. Je wilt 100% zekerheid dat zorgbehandelingen altijd toegankelijk zijn voor iedereen.”

Zilveren Kruis beoordeelt innovatie door er meervoudig naar te kijken. Jeroen: “Allereerst beoordelen we het effect op de gezondheid, de QALI. Daarnaast telt de beleving van de patiënt of zorgprofessional. Is de behandeling prettiger, aangenamer. We kijken of de innovatie de zorg niet (onnodig veel) duurder maakt. En tot slot of de innovatie het mogelijk maakt dat behandelaars zich verbeteren. De ideale innovatie voldoet aan al deze criteria. Er ontstaat spanning als dat niet zo is. Innovaties die de gezondheid verminderen, behandeling minder aangenaam maken voor patiënt of zorgverlener of de zorgkosten enorm verhogen kunnen rekenen op weerstand in de maatschappij”.

Hij is overtuigd dat er een wereld te winnen is aan eenvoudiger gepersonaliseerde zorg. “Wij kijken steeds integraler naar de zorg en gezondheid. De belangrijkste oorzaak van veel chronische aandoeningen ligt in 70% van de gevallen in de leefstijl. Voor vitaliteit is een goede combinatie belangrijk van lichaam (voeding en bewegen) en geest (voldoende slaap en rust). Ook door heel simpel te kijken naar ‘wat is er aan de hand?’ kan je verbeteringen doorvoeren. Het zit soms in ogenschijnlijk kleine dingen als de hoeveelheid medicijnen die is voorgeschreven; die moet passen bij het gewicht van de patiënt.

De relatie tussen dagelijks leven en gezondheid is een onderzoeksveld waar winst te halen valt.” Kemperman raakt helemaal in zijn element. “Als een man dood gaat, blijft de levensverwachting van de vrouw hetzelfde. Maar als een vrouw komt te overlijden, halveert de levensverwachting van de man. Fascinerend. De helft van het verzuim in bedrijven is gerelateerd aan psychische factoren. De verzuimende medewerker heeft wellicht geen goede relatie met de leidinggevende, is misschien niet sociaal vaardig genoeg om zich goed te verhouden tot collega’s en leidinggevende.” Allemaal voorbeelden op een eenvoudiger niveau waar winst is te behalen voor gepersonaliseerde zorg. Een goede diagnose stopt dan niet bij kwaal of aandoening, denk aan diabetes, maar er hoort een diagnose bij van iemands leven. Kemperman noemt de Actify app van Zilveren Kruis: “Actify is de vitaliteitscoach die je helpt om in kleine stappen gezonder te leven. Als je kleine stappen neemt is gezonder leven gemakkelijker. Dat is wetenschappelijk bewezen. Daarom helpt de Actify app je stap voor stap naar een gezonder leven.” Zilveren Kruis stimuleert en initieert gedragsverandering in verschillende gezondheidscoalities en sluit hier ook convenanten over met onder andere gemeenten.

 

Er is verder volgens Jeroen “heel veel potentieel als het gaat om gepersonaliseerde zorg waar het gaat om monitoring, diagnose en medicijngebruik thuis. Daarbij heb je algoritmes nodig om te beoordelen wanneer iemand naar de huisarts of het ziekenhuis moet en wanneer niet. De EU loopt achter in de ontwikkeling van die Artificial Intelligence”. Het verbeteren van medicijnen en behandelingen door met dna onderzoek de invloed van genen te achterhalen, noemt Kemperman ‘hogeschool gepersonaliseerde zorg’. Hier is hij niet alleen positief over. “Personalisatie kan er ook voor zorgen dat er oplossingen ontstaan die zo kostbaar zijn dat het de toegankelijkheid van zorg in gevaar brengt. Ook hier is de ultieme toets of het leidt tot extra gezonde levensjaren door betere én betaalbare behandelingen en gezondheid daarmee ook dichterbij brengt voor iedereen.”